روشهای کنترل علفهای هرز باغات میوه

سم پاشی باغستان به کمک یک سم پاش بادبزنی
دلیل سم پاشی باغستان ها مبارزه با آفت ها و حشراتی است که بر روی کیفیت و کمیت و بازده محصول تولیدی تاثیرگذار است. البته سم پاشی تنها در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که مقدار سم مورد نظر و زمان مورد استفاده از سم و سم پاش ها مناسب باشد.جهت استفاده از سم پاش ها می باید اطلاعات کافی در مورد نوع ساخت دستگاه مورد استفاده ونحوه ی استفاده و شرایط مناسب محیطی جهت بهره گیری از سم پاش مورد نظر قرار گیرد.
اجزا تشکیل دهنده ی یک سم پاش بادبزنی
قسمت های اصلی یک سم پاش بادبزنی همانطور که در شکل زیر قابل مشاهده است عبارتند از:
۱- مخزن: همانند مخزن تمامی سم پاش های موجود، مخزن سم پاش های بادبزنی نیز در برابر زنگ زدگی مقاوم است و طوری طراحی شده اند که پر کردن، خالی کردن و خشک کردن آن براحتی صورت می پذیرد. همزن ها باید به تعداد کافی در داخل مخزن موجود باشند تا ذرات آفت کش به صورت مناسب و یکنواخت در داخل محلول پراکنده شوند، چه در زمان پاشش و باز بودن مجرای نازل ها و چه در زمان بسته بودن نازلها. به طور کلی دو نوع سیستم و روش هم زدن سم وجود دارد: (۱) نوع مکانیکی که توسط تعدادی بیلچه مانند صورت می گیرد و (۲) نوع هیدرولیک. هر دو سیستم وظیفه دارند ذرات معلق موجود در سم را به صورت یکنواخت در داخل محلول پراکنده سازند.
۲- پمپ: عموماً، پمپ های پیستونی و سانتریفوژی (گریز از مرکز) در سم پاش های بادبزنی مورد ستفاده قرار می گیرد. پمپ های پیستونی بیشتر در زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که فشار مورد نیاز، در حدود psi 450 تا ۶۰۰ باشد. پمپ های گریز از مرکز نیز، توان تولید فشاری در حدود psi 50 تا ۲۰۰ را دارا می باشند.
۳- فشار شکن(تنظیم کنندهی فشار): این قسمت از تعداد زیادی روزنه تشکیل شده است که به واسطه ی باز و بسته شدن، فشار تولیدی را تنظیم می کنند. البته این قسمت تنها جهت تغییر فشار موجود در سم پاش بادبزنی مورد استفاده قرار نمی گیرد. شامل یک فنر است که فشار فنر عامل بسته بودن لوله ایست که به مخزن ختم می شود. این لوله در زمانی که فشار، بیش از حد ظرفیت دستگاه افزایش می یابد مورد استفاده قرار می گیرد و بدین ترتیب جریانی فرعی به داخل مخزن باز می کند و بدین ترتیب فشار موجود در دستگاه را کاهش می دهد. در پمپ های گریز از مرکز تنظیم فشار موجود در سم پاش بادبزنی توسط تغییر سرعت پمپ انجام میشود، این کار به واسطه ی تغییر تعداد دور در دقیقه ی پمپ صورت می گیرد. البته باید توجه شود که تامین دور در دقیقهی مورد نیاز سم پاش بادبزنی اهمیت فوق العاده ای را در پاشش مؤثر دارا می باشد، تغییر در دور پمپ موجب تغییر فشار و در نتیجه، تغییر نحوه ی پاشش می شود.
۴- فشارسنج: فشارسنج نشان دهنده ی فشار موجود در سم پاش است. فشار سنج می باید فشار در هنگام پاشش را به صورت دقیق نشان دهد. پاشنده ها در یک فشار مشخص کار می کنند و تنها در این فشار است که نوع و نحوه و مقدار پاشش مطلوب را تضمین می نمایند. فشارسنج ها هر گونه تغییر در این فشار مورد نظر را نشان می دهند. به واسطه ی یک پیغام خطا، هر گونه تغییر فشار موجود در سیستم را به کاربر اطلاع می دهند و کاربر را از وجود نقص فنی در سم پاش بادبزنی آگاه می کنند. نقوص فنی می تواند شامل بسته شدن سطح فیلتر یا صافی، تغییر در خروجی پمپ و یا عیب در سیستم رگولاتور(فشارشکن) باشد. بنابراین در یک سم پاش بابزنی، وجود یک فشارسنج مناسب و سالم اهمیت فوق العاده ای دارد.
بادام يكي از قديمي ترين درختاني است كه در مناطق سردسيري و نيمه سردسيري ايران كشت مي شود .بعضي از دانشمندان گياه شناس موطن اصلي بادام را به ايران نسبت مي دهند . فرض بر اين است كه خواستگاه اصلي بادام منطقه وسيعي از ايران و تاجيكستان و افغانستان تا غرب پاكستان بوده كه همراه كاروانها به فنيقيه و از آنجا به يونان و بعدها توسط يوناني ها به ساير بنادر درياي مديترانه انتقال و انتشار يافته است قريب دويست سال است كه بادام در نقاط مختلف حوزه مديترانه از طريق هسته تكثير شده و در اثر انتخاب طبيعي توده هاي مختلفي از بادام در نقاط مختلف جغرافيايي دنيا به وجود آمده و سازگار شده اند .مشخصات گياه شناسي بادام :
درخت بادام از جنس prunes و از خانواده rosacea است كه خويشاوندي نزديكي با گونه هاي مختلف ميوه هاي هسته دار از قبيل آلو و گوجه و بويزه با هلو و شليل دارد . و از تلقيح بين بادام و هلو دو رگ هايي به نام هلو * بادام به دست آمده است كه گياه شناسان به نام Amygdalus commumis و از زير خانواده Prunoidae معرفي كرده اند علاوه بر بادام هاي اهلي گونه هاي وحشي بسيار متعددي در خاورميانه و آسياي مركزي به طور گسترده اي وجود دارد كه حاصل تلقيح و دورگ گيري طبيعي آنها بين خود يا بين گونه هاي اهلي است و در حال تحول و دگرگوني هاي گياهي هستند .
مشخصات ظاهري درخت بادام :
بادام درختي است قوي كه ارتفاع آن بر حسب رقم و آب و هوا و حاصلخيزي خاك و مواظبت هاي زراعي بين 6 تا 10 متر يا بيشتر متغير است . درخت بادام ريشه هاي قوي دارد كه مي تواند به طور عمودي تا 3 متر در خاك نفوذ كند بدين سبب قادر است بخشي از احتياجات و نياز آبي خود را در مواقع خشكي و كم آبي از اعماق خاك تامين نمايد . در تنه درخت بادام در جواني به رنگ خاكستري شفاف و صاف بوده به تدريج تيره تر شده و ترك بر مي دارد گل بادام شامل 5 كاسبرگ و 5 گلبرگ و 20 تا 30 پرچم است تخمدان آن محتواي دو تخمك است. جوانه هاي گل ممكن است منفرد يا 2-3جوانه همراه با جوانه هاي چوب در يك گره مشاهده شوند . بعضي ارقام بادام غالبا داراي گل هاي خود ناسازگار بوده و گياه دگرگشني است. برگهاي بادام كشيده و نوك تيز و ضخيم و چرمي است . علت تلخي ميوه بعضي از ارقام بادام وجود ماده اي به نام گلوكوزيد سيانوزنتيك آميگدالين در مغز آنهاست.
● احداث باغ
▪ خصوصیات خاك:
كشت پسته در رده های مختلفی از خاك با موفقیت انجام می شود. در مناطق پسته كاری ایران بافت شنی لومی كه یك بافت متوسط می باشد بهترین محصول را تولید مینماید. همچنین در بافتهای سنگین تر خاك مثل لوم ـ روسی ـ سیلتی و حتی لوم ـ رسی مصحول مناسبی تولید شده است. وجود زهكش های طبیعی همانند یك لایه شنی در عمق بیش از ۲متر از سطح خاك، میتواند سنگینی بافت را جبران نماید. مناسبت ترین خاك برای كشت و پرورش پسته از نظر عمق، خاكهایی عمق همراه با بافت یكنواخت میباشد. وجود خاك كم عمق و یا سخت لایه، باعث میشود كه قسمتهای هوائی و زیرزمینی درخت، كوتاه مانده، در نتیجه باروری و عملكرد آن بطور محسوسی كاهش یابد. درختان پسته در شرایط ماندآبی رشد مناسبی ندارند.
▪ كیفیت آب:
در مورد ارزیابی كیفیت آب آبیاری ۴ مورد مهم را باید در نظر گرفت:
۱) در صورتیكه EC آب آبیاری كمتر از ۷/۰ دی زیمنس بر متر(ds/m) بوده و SAR آن كمتر از ۵/۳ باشد، كاربرد آبی هیچگونه محدودیتی ندارد.
۲) در صورتیكه EC آب از ۲ دی زیمنس بر متر (ds/m) بیشتر باشد، سبب تجمع املاح و پیدایش و توسعه خاكها می شود و قلیا می شود. به این دلیل استفاده از چنین آبهایی محدودیت ایجاد میكند.
۳) آب آبیاری كه SAR آن از ۷ بیشتر باشد، سبب كاهش نفوذ آب در خاك میشود. در این حالت ، عدم تعادل بین سدیم محلول با كلسیم و منیزیم موجب پراكندگی ذرات، سله بستن و گرفتن خلل و فرج خاك خواهد شد.
۴) اگر مقدار بر آب آبیاری از ۷/۰ تحت در میلیون و كلر آن از ۳ میلی اكی والان در لیتر متجاوز كند، سبب تجمع این دو عنصر میشود. این تجمع باعث ایجاد مسمومیتهای خاصی در پسته میگردد.
▪ نمونه برداری از خاك و آب:
بهتر است كه نمونه برداری قبل از احداث باغ و یا در حین آن انجام شده و نمونه برداریهای مداوم نیز در سالهای اولیه ایجاد باغ، برای شناسایی و تشخیص میزان عناصر و شرایط شوری و دفع مشكلات آن صورت گیرد. زیرا در این حالت كنترل و املاح مشكلات بسیار آسانتر بوده و هزینه یا خسارت كمتری برای باغدار به همراه خواهد داشت. تهیه نمونه ای آب و خاك باید به نحوی انجام شود كه نماینده واقعی محل باشد.
▪ تهیه نمونه خاك:
مقــدمـــه : درخت پسته اهلي ( Pistacia Vera ) متعلق به تيره ( Anacardiaceae ) است . جنس Pistacia داراي 11 گونه است كه همگي آنها از خود تربانتين يا سقز ترشح مي كنند . درخت پسته داراي برگهاي مركب شانه اي بوده و ميوه پسته از نظر گياه شناسي در رديف ميوه هاي شفت طبقه بندي مي شود . درخت پسته دو پايه است و براي توليد ميوه به وجود هردو درخت نر و ماده نياز است . گلهاي درخت پسته فاقد گلبرگ و غده هاي شهد ساز بوده و زنبورهاي عسل را به خود جلب نمي كنند و گرده گل توسط باد پراكنده مي شود . درخت پسته برگ ريز بوده ، د رپائيز خزان نموده و زمستان را در خواب مي گذراند . ريشه زائي درخت پسته محوري و عمودي بوده و قدرت توليد ريشه فرعي در درخت پسته ضعيف است . مرحله نونهالي درخت پسته طولاني بوده و تاقبل از پنج سالگي درختان ميوه كمي توليد مي كنند و از 10 تا 12 سالگي باردهي كامل و اقتصادي درخت آغاز مي شود .
زعفران
زعفران گياهي است با نام علمي Sativus Crocus از خانواده زنبق (lridaceae) .
اين گياه چند ساله ، داراي پياز كوچك ، تقريبا كروي ، و پوشيده شده از غشاي قهوه اي رنگ مي باشد. اين گياه ، بومي نواحي مختلف آسيا به ويژه جنوب غربي آسيا ، جنوب اروپا و جنوب اسپانيا است ، ولي در حال |
![]() |
حاضر در نقاط ديگري از دنيا كشت و برداشت مي شود . ارتفاع قسمت هوايي و بيروني گياه حدود 10تا 30 سانتي متر بوده كه داراي ساقه و تعدادي برگ هاي باريك است . از وسط برگ ها ، ساقه توليد شده ، گل خارج مي شود و در ماه هاي مهر تا آذر گل ها به تعداد يك تا سه عدد بر روي هر ساقه ظاهر مي شوند . گل ها به رنگ بنفش و داراي 6 گل برگ مي باشند . قسمت مورد استفاده ي گياه كه به نام زعفران در بازار تجارت موجود است انتهاي خامه و كلاله ي گل (مادگي ) مي باشد كه به رنگ قرمز متمايل به نارنجي است . چون زعفران داراي مصارف متعدد بوده و جايگاه ويژه اي را در تغذيه دارد ، از اين رو اطلاعات مفيدي براي خوانندگان و مصرف كنندگان اين ماده ي با ارزش ارائه مي شود . خواص درماني زعفران در فارماكوپه ي اروپا (كتاب رسمي داروسازي) قيد شده و به شكل تنطوري با نامOpiiCrocata Tinctura وجود دارد . هم چنين عصاره ي آن به صورت محصولي به نام Bitters Swedish توسط كارخانجات مختلف تهيه و جهت مصارف دارويي مختلف عرضه مي شود . بر حسب آزمايش هايي كه در اروپا انجام شده است ، زغفران خاصيت كاهش چربي و كلسترول خون و افزايش نفوذ اكسيژن در پلاسما را در موش آزمايشگاهي از خود نشان داده است . در طب عوام نقاط مختلف جهان ، زعفران به عنوان آرام بخش ، ضد اسپاسم ، اشتها آور و مقوي معده استفاده مي شود . در كشور آلمان زعفران به عنوان آرام بخش ، درمان درد معده و شكم و آسم مصرف مي شود . مصارف زعفران به جهت طعم ، بو و رنگ زرد خاصي كه دارد به وفور در غذاها و به ويژه همراه با برنج ،. صنايع شريني سازي ، داروسازي و صنايع ديگر به مصرف مي رسد. تركيبات مهم ترين تركيبات موجود در زعفران شامل تركيبات زرد رنگ كه به خوبي در آب محلول اند (مشتقات كروستين ) ، تركيبات تلخ از جمله پيكروكروسين كه به ويژه مقوي معده مي باشند ، مواد معطر (اسانس ) كه مهم ترين تركيب آن سافرانال مي باشد كه گاهي تا 1درصد زعفران را تشكيل مي دهد ، روغن ثابت به ميزان حداكثر 10درصد ، رطوبت حدود 13ـ10 درصد و تركيبات معدني حدود 5درصد مي باشد . |
مورفولوژی ریشه
مهدی بنی حسن
ریشه عضوی از گیاه است که معمولا در داخل خاک قرار داشته، املاح محلول و آب را برای تغذیه گیاه از زمین جذب میکند. در تعریف ریشه و مقایسه با ساقه ، ریشه فاقد برگ است. فقدان برگ در ریشه البته ارزش اساسی نداشته و نبودن آن نمیتواند به ریشه اصالت عضو مستقلی ر ا بدهد. گر چه ریشه نهاندانگان بطور عادی فاقد برگ است، ولی با اثر دادن هورمونها و تغییر محیط کشت میتواند تحول یافته و برگدار شود.
ریشه اصلی در گیاهان دو لپهای از رشد ریشهچه حاصل شده و بادوام است و تا آخر عمر گیاه باقی میماند. در صورتی که در گیاهان تک لپهای ریشه اصلی خیلی زود از بین رفته ، ریشههای نابجا جانشین آن میگردند. ساختمان گیاه متشکل از یک محور است با دو بخش یا دو سیستم ، سیستم Shoot که بخش هوایی محور گیاه را تشکیل میدهد. و سیستمRoot که بخش زیرزمینی محور گیاه را تشکیل می دهد. Shoot متشکل از ساقه و برگ است.
سیستمهای ریشهای
سیستم ریشهای راست
اولین ریشه که در جنین دانه ساخته میشود. ریشهچه ، رادیکال یا Rootlet گفته میشود. این ریشه ، ریشه اولیه یا اصلی در بازدانگان و اکثر دو لپهایها میباشد. به این نوع ریشه که نسبت به ریشههای فرعی درشتتر است، سیستم ریشه راست یا Tap root گفته میشود. در این گیاهان ریشه اولیه در طول زندگی گیاه ، باقی میماند و تولید ریشههای جانبی میکند. ریشههای درشت رشد ثانویه دارند و جذب مواد از خاک توسط ریشههای جوان صورت میگیرد. این ریشهها تا عمق زیاد خاک ، نفوذ میکنند.
سیستم ریشهای افشان
سیستم ریشهای در گیاهان تک لپهایها و نهانزادان آوندی از نوع نابجا Adventitious. Root میباشد. در این گیاهان ریشه اولیه مدت زمان کوتاهی فعالیت دارد، بلافاصله ریشههای نابجا از گرههای پایین ساقه ، تولید میشوند. این ریشهها تقریبا یک سیستم یکنواخت ، تشکیل میدهند که این سیستم ، سیستم ریشه افشان fibrius root Systemمیگویند. این ریشهها رشد ثانویه ندارند و معمولا در لایههای سطحی زمین نفوذ میکنند. و تفاوتی از لحاظ ظاهری بین ریشههای اولیه و ثانویه وجود ندارد.
ریشه نابجا
اگر ریشه ظاهر شده در گیاه ، حاصل از رشد ریشهچه گیاهک نبوده
سیستم های آبیاری
سیستم آبیاری سنترپیوت به دلیل هزینه کارگری کم ، انعطاف پذیری زیاد ، راحتی اجرا و بهره برداری آسان ، یک سیستم آبیاری انتخابی درامر کشاورزی است . وقتی که سیستم سنترپیوت درست طراحی شود و به پخش کننده های آب با راندمان بالا تجهیز شود ، می تواند در منابع پردازش خود( آب ، انرژی ، زمان ) صرفه جویی نماید . از انواع مختلف این پخش کننده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
حالت پخش اسپری در ارتفاع متوسط mid-elevation spray application ))، حالت پخش اسپری در ارتفاع کم( low-elevation spray applicator ) وحالت پخش دقیق با انرژی کم(low energy precison application).
حالت آبیاری موضعی زیرسطحی (subsurface drip irrigation) ، به علت راندمان بالا با روش های ذکر شده قابل قیاس است.راندمان یکنواختی بالای آبیاری که منجر به تولید محصول و راندمان آب مصرفی بالا می شود ، بهترین وسیلة مقایسه روش های آبیاری برای مناطق و محصولات ویژه می باشد .
در آزمایشات مختلف محققان روشهای آبیاری LEPA ، MESA ،LESA ، SDI با 5 نرخ آبیاری ناقص(I0 ، I25 ، I50 ، I75 وI100) به صورت نسبت آب تهیه شده به مقدار آبیاری کامل برای گیاهان مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد ،که نرخ آبیاری کامل بر اساس ET پتانسیل محاسبه شده از ET گیاه مبنا و اعمال ضریب گیاهی محل تعیین می گردد.
براساس مطالعات انجام یافته عملکرد محصول و راندمان آب مصرفی( WUE ) در نرخ های I25 و I50 تحت روش SDI بیشتر از دیگر روش های آبیاری است و در روش LEPA معمولاً بیشتر از Spray ، اما از SDIکمتر می باشد . روند روش ها در نرخI100معکوس بوده و عملکرد محصول و WUE در روش Sprayبیشتر از LEPA و SDI می باشد . در نرخ آبیاری I75، نیز این مطلب صادق است .
قلمه زدن
مهدی بنی حسن
قلمه زدن
قلمه زنی روشی است برای تکثیر گیاهان که بر حسب نوع گیاه و استعداد ریشهزایی میتواند ساده باشد و یا برعکس نتیجه گیری از آن و یا ریشهدار کردن قلمهها جز در شرایط استثنایی مثلا استفاده از برخی هورمونها مقدور نخواهد بود. بطور کلی استعداد ریشهزایی از گونهای به گونه دیگر فرق میکند. عوامل موثر در قلمه زنی بستگی به زمان برداشت قلمه ، سن گیاه ، شرایط محیطی ، رعابت نکات بهداشتی و … دارد.
روشهای مختلف قلمه زنی
قلمهها بر حسب مورد میتواند به صورتهای خشبی )چوبی) ، نیمه خشبی و علفی (سبز) ، قلمه برگ ، قلمه ریشه تهیه شوند:
قلمه علفی
این قلمهها از شاخههای علفی و در حال رشد بطول 15 - 10 سانتیمتر برداشته میشوند و با نگهداری چند برگ جوان
(برگ 3 - 2 ) در بسترهای مناسب مانند شسته پاپیت - پرلیت انجام میشود. شرط موفقیت در قلمههای علفی آلوده نشدن آنها به امراض قارچی و حفظ رطوبت طبیعی با استفاده از نایلون یا شیشه روی آنها و نیز رساندن نور کافی به قلمهها جهت انجام فتوسنتز و تامین مواد غذایی از طریق فتوسنتز توسط برگهای نگهداری شده میباشد. مانند شمعدانی ، داودی ، میخک و …
قلمه نیمه خشبی
در قلمههای نیمه خشبی وجود برگ همیشه ضروری نیست ولی نگه داشتن یک یا دو برگ کامل و یا نصف پهنک جهت ریشهزایی کمک میکند. در هر موقع از سال میتوان این نوع قلمه را گرفت ولی اکثرا در اواخر بهار که شرایط برای ریشه دار کردن قلمهها مساعد است. مانند داودی ، ختمی چینی ، زیتون ، مرکبات ، برگ نو و …
قلمه خشبی
کاشت داشت برداشت لوبیا Phaseolus sp .
مهدی بنی حسن
مقدمه
لوبیابا نام انگلیسی Common Bean از راسته Rosales خانواده Leguminosae زیر خانواده Papilionidae شاخه Phaseolae زیر شاخه Phaseoliae و جنس Phaseolusمیباشد . بیش از پنجاه گونه از جنس Phaseolus وجود دارد . لوبیا سازش خوبی با ارتفاعات و مناطق مختلف در جهان دارد . و در 7 – 5/5 = PH می تواند كشت و زراعت شود .
الف -كاشت لوبیا
در ایران كاشت لوبیا معمولا در بهار و با تراكم ده سانتی متری و فواصل ردیف كاشت 50 سانتی متر انجام می گیرد .
ب- تناوب زراعی لوبیا
در سیستم زراعی بهترین تناوب زراعی لوبیا با غلات مانند گندم وجو می باشد. لوبیا ازت هوا را در خاك توسط باكتریهای مخصوص بنام Rhizobium phaseolie تثبیت می نماید كه باعث حاصلخیزی خاك می شود . باید توجه نمود كه لوبیا نباید با گیاهان غده ای و ریشه ای از جمله پیاز و سیب زمینی كشت شود زیرا احتمالآلودگی قارچی برای لوبیا زیاد خواهد شد .
ت- علف های هرز و كنترل آن
كنترل علف های هرز در لوبیا بسیار حائز اهمیت است و از سموم مختلف مانند ترفلان به میزان 5/1 در هزار قب از كاشت وی توان استفاده نمود از سموم علف كش بعد از كاشت در لوبیا هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست .
ث- روش های آبیاری
1- آبیاری غرقابی : این نوع آبیاری در مناطقی كه كشت بصورت سنتی انجام می گیرد , متداول است برای انجام این روش آبیاری ابتدا مزرعه به قطعات كوچكی تقسیم و كرت بندی می گردد و سپس كرتها پر آب و غرقاب می شوند .
2- آبیاری نشتی : این نوع آبیاری در مزارعی كه كشت به صورت ردیفی و خطی انجام می گیرد مورد استفاده است . در این روش از جوی و پشته استفاده شده كه باعث می شود آب بطور یكنواخت جریان یابد و از سله خاك جلوگیری گردد .
3- آبیاری تحت فشار : بهترین روش آبیاری تحت فشار آبیاری بطری Sprinkler می باشد كه آب بصورت قطراتی به روی زمین پاشیده می شود البته آبیاری های دیگر این روش مانند Wheel Move و غیره تحت بررسی می باشد به هر صورت در این نوع آبیاری آب تحت فشار قرار گرفته و از نازل ها بصورت باران یا قطرات به روی مزرعه پاشیده می شود . روش بسیار مفیدی است و هزینه های كارگری را كاهش داده بخصوص از اتلاف آب جلوگیری می گردد .
تعداد صفحات : 4