وراثت (ژنتیک)

پروتوپلاست چیست

یاخته های گیاهی علاوه بر غشاء سیتوپلاسمی دارای یک دیواره سلولی از جنس سلولز هستند که به آنها دوام بخشیده ، مانع خرد شدنشان شد ه و از ورود عوامل بیماری زا وتا حدودی تغذیه حشرات و آفات جلوگیری می کند. پروتوپلاست عبارتست از یک یاخته گیاهی یا باکتریایی که دیواره سلولی آن برداشته شده باشد. گاهی پروتوپلاست یاخته های باکتریایی را اسفروپلاست گویند بنابراین پروتوپلاست شامل غشا ء پلاسمایی و تمام محتویات داخل سلول اعم از شیره سلولی ، اندامک ها و هسته است . بر اساس نظر لانگر(1977) و واسیل(1980) پروتوپلاست جدا شده تنها یک تک یاخته لخت بوده که توسط غشاء پلاسمای احاطه می شود و پتانسیل ایجاد دیواره سلولی، تقسیم سلولی ، رشد و ایجاد یک گیاه کامل را دارا است.

پروتوپلاست ، سلولی گیاهی است که دیواره سلولی آن حذف شده باشد. بعد از حذف دیواره محکم سلول تنها یک پلاسمای غشایی نازک ، سلول رااحاطه می کند . استفاده های زیادی از پروتوپلاست صورت می گیرد. هیبرید های غیر معمول را که نمی توان با تلاقی جنسی انجام داد، با امتزاج پروتوپلاست دوگونه متفاوت می توان انجام داد، مثل سیب زمینی و گوجه فرنگی (بلیچر و همکاران ، 1978) مضاف بر این ترانسفورماسیون پروتوپلاست ها یا ژنهای خارجی منجر به بهبود معنی دار محصول می شود. انتقال مستقیم DNA از طریق الکتروپوریشن و انتقال غیر مستقیم آن از طریق پلی اتیلن گلیکول ( PEG ) نیز منجر به تولید گیاهان تراریخته می گردد . پروتوپلاست ها همچنین می توانند در بروز موقت ژن مورد آزمایش روی گیاه ، قابل استفاده باشند.

بااستفاده از پروتوپلاست ها ، مطالعه مسایل فیزیولوژیکی سلول امکان پذیر است . چون دیواره سلولی وجود ندارد . با استفاده از پروتوپلاست ها بررسی اثرا ت مواد خارجی روی فعالیت سلول تسهیل می گردد.

برای ایزولاسیون پروتوپلاست ها می توان سلولها را از منابع مختلف نظیر کالوس ، کشت های سوسپانسیون و بافت گیاهی ، تهیه نمود. برگهای جوان یک منبع عالی هستند. وقتی از برگها استفاده می کنیم ، در صورت امکان لایه اپیدرمی سلولها برداشته می شود و مزوفیل در معرض آنزیم هضم کننده دیواره سلولی قرار می گیرد. اگر لایه اپیدرمی به آسانی قابل برداشت نباشد ، برگها را می توان به صورت نوار های کوچک بریده و لایه مزوفیل را در معرض آنزیم قرار داد. دیواره سلولی معمولا با هضم آنزیمی ، برداشته می شود. برای تبدیل بافت به سلولهای مجزا از هم ، آن را در آنزیم پکتیناز قرار می دهند. برای هضم دیواره سلولی نیز از آنزیمهای سلولاز یا همی سلولاز استفاده می شود و در نتیجه پروتوپلاست ها فراهم می شوند .

در هنگام استفاده از هضم آنزیمی حفظ پتانسیل اسمزی محیط هضم کننده در شرایط ایده آل برای ممانعت از چین خوردگی و ترکیدن پروتوپلاست ها مهم است . برای این کار آنزیم ها به محلول نمکها و ویتامین ها اضافه می شوند و پتانسیل اسمزی با مانیتول ، سوربیتول یا ترکیبی از این دو تنظیم می شود. PH محیط هضم کننده نیز باید برای فعالیت اپتیمم آنزیم و رشد سلول تنظیم شود.

پروتوپلاست های گیاهی به عنوان وسیله ای برای بهنژادی یعنی تولید پروتوکلون (Protoclone) (گیاهان جدیدی که از پروتوپلاست ها به دست می آیند یک نوع ماده کلونی می باشند) که هم اکنون به عنوان اجزاء برنامه های بهنژادی می باشند به کار می روند، مثل آلودگی با پلاسمید های باکتری آگروباکتریوم تومفاسینس (Agrobacterium tumefaciens ) در آزمایش های مهندسی ژنتیک .

* شب پره زمستانی                     Agrotis (Euxoa) segetum Schiff

این آفت در اکثر مناطق ایران که ذرت کاشته می شود وجود دارد .

خسارت – لاروهای این پروانه از پارانشیم برگ تغذیه کرده و در محل طوقه سبب قطع ساقه و آوند ها می گردند که در نتیجه بوته های قطع شده به زمین می افتد . خسارت این آفت در مزارع ذرت کرج تا ۱۰ درصد تخمین زده شده است .

مبارزه – مبارزه زراعی نظیر از بین بردن بقایای محصول و علف های هرز ، شخم و یخ آب در کاهش آفت مؤثر می باشد .

مبارزه شیمیایی با استفاده از آلدرین ۴۰ % به میزان ۵/۲ تا ۳ لیتر خالص در هکتار قبل از کاشت و یا بعد از کاشت و قبل از جوانه زدن می باید انجام شود . هم چنین طعمه پاشی با گامکسان ، سم پاشی با دیپترکس ۵۰ % به میزان ۲ لیتر در هکتار هنگام تفریخ تخم ها و یا استفاده از توکسافن به میزان ۵/۲ تا ۳ لیتر برای ذرت دانه ای در هر هکتار توصیه می گردد .

طبقه بندی حشره کشها:

▪ نسل اول: روغنها و ترکیبات گیاهی و مشتقات آرسنیک که بر اساس آزمون و خطا تولید شده اند.

▪ نسل دوم: ددت، کارباماتها، فسفره ها، پایرتیروئیدها که از راه سنتز گسترده و غربال و شناخت بنیان فعال مواد درست میشوند.

▪ نسل سوم: ترکیباتی مانند شبه هورمون جوانی که سنتز آنها بر اساس مولکولهای موثر در فیزیولوژی، بیوشیمی و اکولوژی حشرات و تفاوتهایی که در بین آفت و حشرات مفید وجود دارد انجام شده است.

▪ نسل چهارم: ژنهای عامل توکسین را به موجودات مورد نظر منتقل میکنند، در این روش ترکیبی از بیوتکنولوژی، نوروفیزیولوژی و بیوشمی حشره مورد استفاده قرار میگیرد.

● طبقه بندی از نظر چگونگی تاثیر:

دوبالان :

راسته ديپترا ( Diptera )

راسته ديپترا ( Diptra) دربرگيرنده دو گروه عمده از حشرات يعني پشهها و مگسها است. ديپترا به معناي دو بال است يعني يك جفت بال عقبي اين حشرات از بين رفته و به اعضايي به نام هالتر (

سر

در جلوترین قسمت بدن قرار داشته و شامل اعضای زیر است: دو عدد چشم مرکب ، سه عدد چشم ساده ، دو عدد آنتن و دهان با خرطوم. بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد.

 يماري لوک در زنبور عسل:

مهدی بنی حسن

بيماري لوک در زنبور عسل به دو صورت زير ديده ميشود:

الف)لوك آمريكائي :

اين بيماري خسارات زيادي رابه زنبوران وارد مي سازد ونه تنها منجربه نابودي يك كلني شده بلكه همه زنبورستان را نابود مي نمايد. اين بيماري فصلي نبوده و در هر فصلي رخ ميدهد.عامل بيماري نوعي باسيل بنام Bacillus Larvae است كه لاروها و شفيره هاي زنبور کارگر تنها ميزبان اين باسيل مي باشند ضمنا اين باسيل اسپور بسيار مقاومي دارد.

انتفال بيماري:

آلودگي از طريق غذاي آلوده به اسپور بيماري به لاروهاي سالم منتقل ميشود.اغلب ناقلان، زنبور هاي جوان پرستار يا زنبورهايي که حجره ها را تميز نموده و لاشه تلف شده ها را به خارج از کندو منتقل مي کنند مي باشند.در معده لارو زنبور اسپور تبديل به باسيل ميشود که اين باسيل توليد مثل کرده و لارو را بيمار مي کند.اين ارگانيزم به لارو زنبور حمله مي برد ولارو را پس از پوشانيده شدن سلول با موم در مرحله پيش شفيرگي از بين مي برد.

سرعت انتشار بيماري:

سرعت انتشار بيماري متناسب با کمي و زيادي مردگان لاروها مي باشد و وقتي که بيماري عموميت پيداکردو لاروهاي مرده زياد شدند ديگر زنبورها از بيرون کشيدن آنها صرف نظر کرده و از طرفي چون بر جمعيت کندو افزوده نمي شود کندو ضعيف شده و از بين مي رود.

اسپر بيماري در مقابل نور آفتاب،خشکي،حرارت،سردي و ضدعفوني هاي عادي و عمل ضدعفوني عسل بسيار مقاوم است.

علائم بيماري: