کشت هیدروپونیک گیاهان

مقدمه

در اواخر قرن نوزدهم با شناخت مواد غذایی پرمصرف و بعدها نیاز به مواد کم‌مصرف و فراهم نمودن شرایط تهویه مناسب در محلولهای غذایی بطور مصنوعی سیکل کامل تولید از مرحله سبز شدن تا مرحله باردهی و مرگ از نظر علمی در حوالی سالهای 1930 ـ 1920 امکان‌پذیر اعلام گردید. اصطلاح هیدروپونیک (Hydroponicum) اولین بار بوسیله Gericke پیشنهاد شد که او موفق گردیده بود در کالیفرنیا تولید نباتات را در معیار تجارتی بدون استفاده از خاک از رشد اولیه تا مرحله باردهی نشان دهد. این اصطلاح مجموعه‌ای است از یک لغت یونانی Hydro یعنی آب و کلمه لاتین Ponero یعنی جای دادن که بطور خلاصه مفهوم قرار گرفتن چیزی در آب از آن استنباط می‌گردد.

هنگامی که استفاده از روش آب کشت و تولید محصولات کشاورزی بدون استفاده از خاک مطرح می‌شود این سوال ظاهرا بسیار ساده پیش می‌آید که وقتی میلیونها هکتار زمین مزروعی وجود دارد که قسمتی هم بدون استفاده مانده، وقتی خاک به عنوان منبع مواد غذایی گیاهان و محیط طبیعی رشد آنها به بشر ارزانی شده چرا به جای استفاده از آن به دنبال روش تولید بدون استفاده از خاک برویم؟ پاسخ این سوال در مواردی که جامعه مصرف کننده مثلا سبزیجات تازه به دلایل صنعتی ، تجارتی ، نظامی و غیره در منطقه بدون خاک مزروعی مستقر شده و یا دسترسی با آب ارزان قیمت نداشته و مسائل حمل و غیره مطرح باشد نسبتا آسان است.

سیر تکاملی

از زمانی که Gericke در سال 1929 امکان کشت تعدادی از نباتات را بدون استفاده از خاک تا مرحله تکامل و باردهی آنان به ثبوت رساند تا امروز که در نقاط مختلف جهان تولید با روش آب‌کشت به صورت تجارتی معمول گردیده، فکر دانشمندان و متخصصین به تکامل این روش و رفع نواقص آن مشغول بوده است. دستگاه یا ظرفی که Gericke از آن استفاده کرد در حقیقت جعبه‌ای یود که به جای درب آن یک ورق توری قرار داشت. روی توری بستر بذور و زیر آن مقداری فضای خالی و بعد از فضای خالی محلول غذایی در کف محفظه واقع می‌شد.

نبات پس از سبز شدن در بستر بذر که از جنس سنگریزه یا ماده دیگری غیر از خاک بود ریشه خود را از سوراخهای توری عبور داده و ریشه پس از طی فضای خالی زیر توری خود را به محلول غذایی می‌رساند. با پاشیدن آب یا محلول غذایی روی بستر بذر ، رطوبت برای رشد بذر و جلوگیری از خشک شدن آن قسمت ریشه که داخل محلول غذایی قرار نداشت، تامین می‌گردد. به علاوه با تبخیر مختصری که از سطح محلول غذایی و یا در اثر محلول‌پاشی از بالای توری حاصل می‌شد درصد رطوبت فضای زیر توری تا سطح محلول غذایی را بالا نگه داشته و از خشک شدن ریشه‌های واقع در این قسمت جلوگیری می‌گردید. ضمنا این ریشه‌ها حداکثر دسترسی به هوا را داشتند.

با این روش Gericke تضاد مکانیسم آب و هوا را در محیط رشد ریشه به شکلی از بین برد اما این روش برای تولید تجارتی راه حل مناسبی ارائه نمی‌داد و چند نقص کلی و عمده داشت. یکی اینکه طبیعت این نباتات اقتضا نمی‌کرد که ریشه آنها در هوا آویزان باشد بلکه برعکس نیاز به اتکا داشتند. و دیگر مشکل اینکه در طوقه ریشه گیاهان حساس پوسیدگی ایجاد شد. ولی در هر حال با تلاش شبانه روزی دانشمتدان و محققان ، امروز مطالعه و تحقیق و کسب تجربه در این زمینه به حدی توسعه یافته و مورد توجه قرار گرفته است که آینده کار برد روش آب‌کشت را خیلی روشن جلوه می‌دهد. در حال حاضر تولید تجارتی محصولات با روش آبکشت در آمریکا ، ژاپن ، اروپا و هندوستان رو به افزایش بوده و در سایر نقاط دنیا در حال پیشرفت است. بدون تردید کشور ما نیز دور از این تکنولوژی قرار نخواهد گرفت.

انواع روشها

کشت مستقیم در محلول غیر متحرک

این روش شباهت زیادی به اولین روش تولید آبکشی دارد که در آن قسمتی از ریشه‌ها به منظور جذب اکسیژن در هوا قرار داشته و قسمتی در محلول غذایی جایی می‌گیرند. به دلایلی عمده امروزه در سیستمهای تجارتی از آن استفاده نمی‌شود.

کشت در مه

این روش شباهت زیادی به روش کشت در محلول دارد با تفاوت که غذا به صورت مه یا باران پودر شده به نباتات پاشیده می‌شود ولی به همان دلایل ذکر شده از قبیل اشکالاتی که نگه داشتن نباتات دارد و همان مشکلات بیولوژیکی روش بالا ، روش کشت در مه هنوز تجارتی نگردیده و در حال حاضر تحقیقاتی در این مورد در کشور ایتالیا جریان دارد.

فناوري هسته‌يي در كشاورزي:

فناوري هسته‌يي در كشاورزي را بايد بپذيرند گفتگوي ايسنا با رييس بخش كشاورزي هسته‌يي مركز تحقيقات كرج: ”گندم اتمي“ را مردم ده‌نمك و گرمسار برداشت مي‌كنند. مركز تحقيقات كشاورزي هسته‌يي كرج واقع در گوهردشت كرج در حد فاصل، دانشگاه آزاد اسلامي گوهردشت و زندان رجايي است. بخش كشاورزي هسته‌يي از همان زمان عضويت ايران در آژانس انرژي اتمي فعاليت خود را آغاز كرد و هم اكنون تنها مركز تحقيقات هسته‌يي در زمينه‌ي كشاورزي در ايران است. تا قبل از تشكيل پرونده‌ي هسته‌يي ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي، اساسا مباحث مربوط به انرژي هسته‌يي و فعاليت‌هاي زير گروه آن در كشور مطرح نبود، حتي طي يكي - دو سال گذشته و با بازشدن اين بحث در افكار عمومي داخلي و خارجي باز هم موضوعاتي چون كشاورزي هسته‌يي و پزشكي هسته‌يي و غيره به اين مقولات كمتر توجه شد. كشاورزي هسته‌يي هيچ ارتباط خاصي با مقولات اورانيوم، غني‌سازي، سانتريفوژ، باز فرآوري و غيره ندارد، بلكه هر نوع فعاليت كشاورزي كه در آن به نوعي از ايزوتوپ و راديو‌ايزوتوپ مستقيم و يا غيرمستقيم استفاده كند، زير مجموعه كشاورزي هسته‌يي محسوب مي‌شود. دانستن اين كه بسياري از مردم كشورمان در نواحي كويري نه تنها از دستاوردهاي اين رشته از فناوري هسته‌يي در مزارعشان استفاده مي‌كنند، بلكه از اين محصول برداشت و توليد مي‌كنند، بسي خرسندي است. گندم طبسي يا همان گندم اتمي يكي از بهترين گندم‌ها براي مناطق خشك و شور ايران است، اين گندم كه در ابتدا مشكل بلندي‌قد داشت، بذر آن در مركز تحقيقات كشاورزي هسته‌يي مورد بررسي و اصلاح قرار گرفت. به كارگيري بذر اين گندم در بعضي از نقاط كشور، مثل طبس تا 70 درصد افزايش توليد به همراه داشت. در سالهاي 69 - 70 در ده‌نمك گرمسار اين گندم كاشته شد كه كشاورزان اين منطقه از تغييري كه اين گندم در مقايسه با گندم‌هاي گذشته پيدا كرده بود، بسيار شگفت‌زده شدند، در حال حاضر تقريبا در تمام حاشيه‌ي كوير ايران اين نوع گندم در حال كشت است، اين در حالي است كه به گفته‌ي يكي از كارشناسان اين مركز چنين موفقيتي در بخش كشاورزي هسته‌يي مورد بي‌مهري وزارت جهاد كشاورزي قرار گرفته و اين دستگاه حتي از نام گذاري اين گندم و ثبت آن خودداري كرده است، در عين حال مردم مناطق طبس، گرمسار، زابل، فردوس و ده‌نمك نام اين گندم را «گندم اتمي» گذارده‌اند. پس از گذشت 30 سال فعاليت سازمان انرژي اتمي و بخش كشاورزي هسته‌يي هنوز هيچ يك از تحقيقات اين مركز كه به ثبت رسيده است در مرحله‌ي اجرا و توليد انبوه قرار نگرفته است كه اين خود جاي بسي تامل دارد! از اين رو خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با دكترمحمدرضا اردكاني، رييس بخش كشاورزي هسته‌يي مركز تحقيقات كشاورزي هسته‌يي كرج با 30 سال سابقه فعاليت، درباره كشاورزي هسته‌يي، جايگاه علمي و اجرايي آن در كشور، دنيا و آينده‌ي اين فعاليت، گفت‌وگويي اختصاصي انجام داده است كه در زير مي‌آيد: رييس بخش كشاورزي هسته‌يي مركز تحقيقات كرج در اين گفت‌و‌گو با تاكيد بر اين كه در وهله‌ي نخست اين مكان يك مركز علمي و تحقيقاتي است، گفت: هر آن چه مربوط به تحقيقات كشاورزي باشد و مرتبط با اهداف سازمان انرژي اتمي مي‌تواند در مجموعه‌ي فعاليت‌هاي اين مركز بگنجد. وي با بيان اين كه متولي اصلي بررسي جنبه‌هاي مختلف در كشاورزي، وزارت جهاد كشاورزي است،

کشت بدون خاک

تاريخچه:
 اطلاعات اوليه در مورد هيدرو پونيك از سال 1960 ميلادي جمع آوري شده است.   در صورتيكه گياهان حتي تا قبل از اين تاريخ نيز بدون خاك رشد كرده اند. باغهاي معلق بابل ، باغ شناور آز تك در مكزيك و مثالهايي در چين از اين نمونه اند. 
در مصر شواهدي وجود دارد كه در چند سال قبل از ميلاد نيز كشت در آب انجام ميگرفته است.
اولين شواهد علمي ثبت شده در مورد هيدرو پونيك مربوط به جان ون هلموت بلژيكي است و پس از آن جان وودوارد انگليسي گياهان را در آبي كه حاوي انواع متعددي از خاكها بود ، كشت كرد و فهميد بهترين رشد در مخلوطي صورت مي گيرد كه حاوي مقدار بيشتري خاك است و نتيجه گرفت كه رشد گياه حاصل موادي است كه از خاك در آب حل شده است و در اختيار گياه قرار گرفته است و خود آب به تنهايي قادر به بر آورده كردن نيازهاي گياه نمي باشد. تجربيات ادامه پيدا كرد و در اين بين نكات تازه اي از فرايند رشد و تغذيه گياه روشن شد.
با كشف و توسعه پلاستيك، هيدرو پونيك نيز گام بزرگي به جلو رفت. كاربرد پلاستيك هزينه ها را كاهش داد و سادگي كار بيشتر شد. بسترها براحتي از محيط بيرون جدا شدند و با مديا پر شدند ، با توسعه پمپهاي مناسب، والوها و ساير تجهيزات ، اتو ماتيك كردن سيستم ممكن شد.پروژه هاي هيدروپونيك بزرگي براي توليد انواع سبزيجات و گلها شكل گرفته و در حال شكل گيري است و همچنان در حال گسترش است.

تعريف
ساده ترين تعريف هيدرو پونيك روشي از توليد است كه در آن گياه غذاي خود را به جاي آنكه از كلوئيدهاي خاك بگيرد از محلول غذايي دريافت مي كند. كشت به روش
هيدرو پونيك در داخل و خارج گلخانه امكان دارد.
كنترل دما، رطوبت و مديريت ساير فاكتور ها در داخل گلخانه، چه در كشت خاكي، چه در كشت بدون خاك يكسان است. تفاوت عمده به  سيستم حمايت فيزيكي گياه و روش ارائه آب و مواد غذايي مربوط مي شود.

مزاياي روش هيدروپونيك :
1-تراكم بيشتر : استفاده از اتاقهاي رشد براي جوانه زني و توليد گياهچه و كاهش فضاي رقابتي بين گياهان اين امكان را مي دهد كه تعدا بيشتري گياه در واحد سطح داشته باشيم. اين مزيت بخصوص در مكانهايي كه زمين و هزينه ساخت گلخانه بسيار زياد است، (مانندكشورهاي اروپايي) بسيار ترغيب شده اند.
2-افزايش توليد: گزارشات نشان مي دهد كه افزايش توليد و بهبود كيفيت از نتايج تغذيه مطلوب است. از آنجا كه مديريت تغذيه در هيدروپونيك بهتر انجام مي گيرد. توليد افزايش 

 بیوتكنولوژی(Biotechnology)

به كار گیری ارگانیسم ها به همراه فرایند های زیستی , در صنایع تولیدی و خدماتی را بیوتكنولوژی گویند .

بیوتكنولوژی كه صرفا حرفه ای بین رشته ای است , نظام نوینی است با جهت خاص خود كه در نتیجه عمل متقابل بین بخش های گوناگون زیست شناسی و مهندسی بوجود آمده است .

بیولوژیست ها (Biotechnilogists) از فنون شیمی , میكروب شناسی , مهندسی شیمی و دانش كامپیوتر به طور همزمان استفاده می كنند .

اهداف اصلی بیوتكنولوژی را می توان بصورت زیر بیان نمود :

1-     نوآوری

2-     توسعه و اجراء دقیق فرایند های كه كاتالیز زیست شیمیائی در آن نقش اصلی و غیر قابل جاگزینی دارد .

بیوتكنولوژی در كشاورزی

آشنایی مختصر با كشت سلول های گیاهی

در سال 1939جدا سازی تعداد اندكی از سلولهای گیاهی از برخی از گیاهان و نگهداری نامحدود آنها به شكل زنده در محیط كشت امكان پذیر شد . این سلول ها با استفاده از بعضی از هورمون ها كالوس (تكثیر بی شكل و بی ساختمان سلول ها)تولید می كنند.

وراثت (ژنتیک)

روشهای تکثیر گیاهان

هدف علم ازدیاد گیاهان ، افزودن به تعداد گیاهان با حفظ ویژگیهای ارزشمند آنها می‌باشد. برای این منظور گیاهان به روشهای جنسی (Sexual) و یا غیر جنسی (Asexual) تکثیر می‌شوند. اکثرا در طبیعت ، گیاهان از طریق بذر به ادامه نسل می‌پردازند. هر کدام از بذرها از نظر ژنتیکی ساختار منحصر به فرد خود را دارند که ناشی از آمیختگی والدین می‌باشد.

برای تولید مثل موفق گیاهان توسط انسان سه جنبه مختلف مورد نظر می‌باشد. داشتن اطلاعات عملی و مهارتهای لازم جهت ازدیاد گیاهان ، نظیر کشت بذر ، نهال و نشا ، پیوند زدن ، تهیه قلمه و ریشه‌دار کردن آن هنر ازدیاد نباتات بشمار می‌آید، داشتن اطلاعات لازم در مورد رشد و نمو ساختار گیاه و شرایط رشد که علم ازدیاد گیاهان محسوب می‌شود. جنبه سوم ، داشتن اطلاعات کافی در مورد روشهای ازدیاد گونه‌های مختلف گیاهی می‌باشد.

تکثیر جنسی گیاهان

تکثیر جنسی گیاهان شامل ترکیب یاخته‌های جنسی نر و ماده و تشکیل بذر می‌باشد. تکثیر جنسی با نصف شدن و کاهش کروموزومی گامتهای نر و ماده ، آغاز می‌شود و بعد از لقاح تعداد کروموزومها به تعداد اولیه افزایش می‌یابد و با بوجود آمدن (ژنوتیپهای) جدید همراه است. شکل ظاهری )فنوتیپ( گیاه و انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر توسط ژنها تعیین می‌شود.

فرآیند زایشی گیاه

فرآیند زایشی گیاه با تشکیل گل ، آغاز می‌شود و این تغییرات شامل گل انگیزی ، گل آغازی ، اختصاصی شدن و تشکیل گل و شکوفایی است. از ترکیب گامتهای نر و ماده ابتدا تخم حاصل می‌شود و تخمک تلقیح یافته به دانه تبدیل می‌شود. تخم دارای خاصیت "خود تولیدی" بوده و حاوی اطلاعات ژنتیکی مورد نیاز برای تولید یک گیاه کامل می‌باشد. عواملی همچون دما ، طول روز ، هورمونهای گل انگیزی و تغذیه گیاه در تمایز و تشکیل گل ، دخالت دارند.

تشکیل بذر

دانه‌های گرده بعد از جوانه زدن بر روی کلاله ، لوله گرده را حاصل می‌کنند. لوله گرده پس از عبور خامه وارد تخمدان شده و در نهایت به کیسه جنینی رسیده و عمل لقاح صورت می‌گیرد. لوله گرده حاوی دو هسته جنسی میباشد. یکی از هسته‌ها با تخمزا ترکیب شده و تخم دیپلوئید حاصل می‌شود. هسته دیگر با هسته ثانویه کیسه جنینی ترکیب شده و آندوسپرم ترپپلوئید را بوجود می‌آورد. پوششهای تخمک بعد از لقاح و در حین رشد و نمو بذر ، تغییر حالت داده و پوسته بذر را حاصل می‌کنند . بذر شامل جنین ، مواد غذایی و پوسته بذر می‌باشد.

فواید مهندسی   ژنتيك  :

      در طول تاریخ کشاورزی ، بشر از ٿرایند طبیعی مبادله ژنی در قالب اصلاح نباتات و به وجود آمدن تنوع خصایص بیولوژیکی استٿاده نموده است. واقعیت ٿوق پشتوانه کلیه تلاش ها برای اصلاح گونه های کشاورزی ، خواه از طریق اصلاح نباتات و دام به صورت سنتی و یا از طریق تکنیک های بیولوژیکی ملکولی بوده است.در این دو مورد بشر، برای تولید انواع گیاهان و جانورانی که دارای صٿات و خصایص مطلوب باشند ،  مانند گیاهان مقاوم به بیماری ها و دام های خوراکی که در آنها نسبت ماهیچه به چربی زیادتر است ،  تلاش کرده است .

 دلیل اصلی و اولیه ایجاد مهندسی ژنتیک ناشی از رسیدن به اهداٿ سودمندی در علوم کاربردی ، بهداشتی  و  پزشکی به شرح  ذیل بوده است :

1-      شناخت ساختمان و کارآیی ژن

2-      تولید پروتیین های مٿید و مواد اولیه دیگر بوسیله روش های نوظهور متداول

3-      تولید گیاهان و حیوانات تراریخته با ویژگی های مطلوب

پروتوپلاست چیست

یاخته های گیاهی علاوه بر غشاء سیتوپلاسمی دارای یک دیواره سلولی از جنس سلولز هستند که به آنها دوام بخشیده ، مانع خرد شدنشان شد ه و از ورود عوامل بیماری زا وتا حدودی تغذیه حشرات و آفات جلوگیری می کند. پروتوپلاست عبارتست از یک یاخته گیاهی یا باکتریایی که دیواره سلولی آن برداشته شده باشد. گاهی پروتوپلاست یاخته های باکتریایی را اسفروپلاست گویند بنابراین پروتوپلاست شامل غشا ء پلاسمایی و تمام محتویات داخل سلول اعم از شیره سلولی ، اندامک ها و هسته است . بر اساس نظر لانگر(1977) و واسیل(1980) پروتوپلاست جدا شده تنها یک تک یاخته لخت بوده که توسط غشاء پلاسمای احاطه می شود و پتانسیل ایجاد دیواره سلولی، تقسیم سلولی ، رشد و ایجاد یک گیاه کامل را دارا است.

پروتوپلاست ، سلولی گیاهی است که دیواره سلولی آن حذف شده باشد. بعد از حذف دیواره محکم سلول تنها یک پلاسمای غشایی نازک ، سلول رااحاطه می کند . استفاده های زیادی از پروتوپلاست صورت می گیرد. هیبرید های غیر معمول را که نمی توان با تلاقی جنسی انجام داد، با امتزاج پروتوپلاست دوگونه متفاوت می توان انجام داد، مثل سیب زمینی و گوجه فرنگی (بلیچر و همکاران ، 1978) مضاف بر این ترانسفورماسیون پروتوپلاست ها یا ژنهای خارجی منجر به بهبود معنی دار محصول می شود. انتقال مستقیم DNA از طریق الکتروپوریشن و انتقال غیر مستقیم آن از طریق پلی اتیلن گلیکول ( PEG ) نیز منجر به تولید گیاهان تراریخته می گردد . پروتوپلاست ها همچنین می توانند در بروز موقت ژن مورد آزمایش روی گیاه ، قابل استفاده باشند.

بااستفاده از پروتوپلاست ها ، مطالعه مسایل فیزیولوژیکی سلول امکان پذیر است . چون دیواره سلولی وجود ندارد . با استفاده از پروتوپلاست ها بررسی اثرا ت مواد خارجی روی فعالیت سلول تسهیل می گردد.

برای ایزولاسیون پروتوپلاست ها می توان سلولها را از منابع مختلف نظیر کالوس ، کشت های سوسپانسیون و بافت گیاهی ، تهیه نمود. برگهای جوان یک منبع عالی هستند. وقتی از برگها استفاده می کنیم ، در صورت امکان لایه اپیدرمی سلولها برداشته می شود و مزوفیل در معرض آنزیم هضم کننده دیواره سلولی قرار می گیرد. اگر لایه اپیدرمی به آسانی قابل برداشت نباشد ، برگها را می توان به صورت نوار های کوچک بریده و لایه مزوفیل را در معرض آنزیم قرار داد. دیواره سلولی معمولا با هضم آنزیمی ، برداشته می شود. برای تبدیل بافت به سلولهای مجزا از هم ، آن را در آنزیم پکتیناز قرار می دهند. برای هضم دیواره سلولی نیز از آنزیمهای سلولاز یا همی سلولاز استفاده می شود و در نتیجه پروتوپلاست ها فراهم می شوند .

در هنگام استفاده از هضم آنزیمی حفظ پتانسیل اسمزی محیط هضم کننده در شرایط ایده آل برای ممانعت از چین خوردگی و ترکیدن پروتوپلاست ها مهم است . برای این کار آنزیم ها به محلول نمکها و ویتامین ها اضافه می شوند و پتانسیل اسمزی با مانیتول ، سوربیتول یا ترکیبی از این دو تنظیم می شود. PH محیط هضم کننده نیز باید برای فعالیت اپتیمم آنزیم و رشد سلول تنظیم شود.

پروتوپلاست های گیاهی به عنوان وسیله ای برای بهنژادی یعنی تولید پروتوکلون (Protoclone) (گیاهان جدیدی که از پروتوپلاست ها به دست می آیند یک نوع ماده کلونی می باشند) که هم اکنون به عنوان اجزاء برنامه های بهنژادی می باشند به کار می روند، مثل آلودگی با پلاسمید های باکتری آگروباکتریوم تومفاسینس (Agrobacterium tumefaciens ) در آزمایش های مهندسی ژنتیک .

مورفولوژي خارجي در حشرات :

مهدی بنی حسن

حشره

حشره موجودي است که بدن آن از سه قسمت سر، قفسه سينه و شکم تشکيل شده است. در قسمت سر حشرات، چشمهاي ساده و مرکب، شاخک‌ها و قطعات دهاني از اهميت زيادي برخوردارند. در قسمت قفسه سينه پاها و بال‌ها قرار دارند و در قسمت شکم تخم ريز، سرسي‌ها و آلت جفت‌گيري مشاهده مي‌شود.

شكم (Abdomen)

- تخم ريز

- سر سي‌ها

- آلت جفت‌گيري

بدن حشرات

- سر (Head)

- قفسه سينه (Thorax)

- شكم (Abdomen)

قفسه سينه (Thorax)

- پاها

• سیستم آبیاری سنترپیوت به دلیل هزینه كارگری كم ، انعطاف پذیری زیاد ، راحتی اجرا و بهره برداری آسان ، یك سیستم آبیاری انتخابی درامر كشاورزی است . وقتی كه سیستم سنترپیوت درست طراحی شود و به پخش كننده های آب با راندمان بالا تجهیز شود ، می تواند در منابع پردازش خود( آب ، انرژی ، زمان ) صرفه جویی نماید . از انواع مختلف این پخش كننده ها می توان به موارد زیر اشاره كرد :
  
  حالت پخش اسپری در ارتفاع متوسط mid-elevation spray application ))، حالت پخش اسپری در ارتفاع كم( low-elevation spray applicator ) وحالت پخش دقیق با انرژی كم( low energy precison application).
  
  حالت آبیاری موضعی زیرسطحی (subsurface drip irrigation ) ، به علت راندمان بالا با روش های ذكر شده قابل قیاس است.راندمان یكنواختی بالای آبیاری كه منجر به تولید محصول و راندمان آب مصرفی بالا می شود ، بهترین وسیلة مقایسه روش های آبیاری برای مناطق و محصولات ویژه می باشد .
  
  در آزمایشات مختلف محققان روشهای آبیاری LEPA ، MESA ، LESA ، SDI با 5 نرخ آبیاری ناقص(I0 ، I25 ، I50 ، I75 و I100) به صورت نسبت آب تهیه شده به مقدار آبیاری كامل برای گیاهان مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد ،که نرخ آبیاری كامل بر اساس ET پتانسیل محاسبه شده از ET گیاه مبنا و اعمال ضریب گیاهی محل تعیین می گردد.
  
  براساس مطالعات انجام یافته عملکرد محصول و راندمان آب مصرفی( WUE ) در نرخ های I25 و I50 تحت روش SDI بیشتر از دیگر روش های آبیاری است و در روش LEPA معمولاً بیشتر از Spray ، اما از SDIكمتر می باشد . روند روش ها در نرخ I100معكوس بوده و عملکرد محصول و WUE در روش Spray بیشتر از LEPA و SDI می باشد . در نرخ آبیاری I75، نیز این مطلب صادق است . 
  
  كاهش محصول در آبیاری های كامل در نتیجة راناف سطحی برای روش LEPA و نفوذ عمقی برای SDI می باشد . در روش SDI با كاربرد مقادیر كمتر آبیاری نفوذ كاهش می یابد و تبخیر نیز با كاهش سطح خیش شده كاهش می یابد و فقط آبی كه به بالا حركت می كند تبخیر می شود.
  
  هنگامی كه روش LEPA با تدابیری از قبیل شیب كمتر از1 درصد ، كشت دایره ای ، ایجاد خاكریز فارو ، كنترل رطوبت خاك و برنامة آبیاری مناسب همراه باشد، بیش از 95 درصد آب در اختیار گیاه قرار خواهد گرفت .مدیریت راندمان بالای آبیاری Spray نیز شامل كاربرد نازل هایی با قطرات آب درشتتر ، اجرای نسبتاً كند پیوست برای تهیة‌ آب كاربردی عمیق تر و اجتناب از آبیاری اسپری در شرایط باد شدید می باشد. منبع مقاله:از سایت کلوب دات کام گروه کشاورزی اصلاح نباتات

   
  

• شناخت انواع لوله های قابل مصرف در آبیاری تحت فشار
  لوله های قابل مصرف در سیستم آبرسانی:
  1.1. لوله پلی اتیلن hdpg:
  مشخصات عمده و شاخص لوله پلی اتیلن به شرح زیر است:
  · ضریب هیزن ویلیام این لوله 140 می باشد (هر چه ضریب هیزن ویلیام لوله بیشتر باشد اصطحکاک آب در داخل لوله کمتر است).
  · محاسبه قطر لوله بر اساس قطر دهانه قطر دهانه خارجی لوله است و بر حسب میلی متر می باشد.
  · فشار کارکرد آن 5/2-4-6-10 اتمسفر است.
  · اتصالات آن رزوه ای و جوشی است.

  آشنایی با روشهای آبیاری تحت فشار

مهدی بنی حسن

 آبیاری تحت فشار  

 مقدمه  

آبیاری تحت فشار روش جدیدی از آبیاری است که در آن آب با فشار وارد لوله های اصلی و فرعی شده و از سوراخهایی که به آنها قطره چکان ، آب پاش ، آب فشان و یا نازل می گویند ، به صورت قطره یا ذرات ریز خارج می شود وبدین طریق از تلفات آب در عمل انتقال به درون مزرعه جلوگیری و آب به اندازه ای که لازم است به مزرعه و محصول داده می شود . آبیاری تحت فشار به دو روش آبیاری بارانی و قطره ای تقسیم می گردد که راندمان آبیاری در روش بارانی از 32% به 70% و در روش     قطره ای به 90% افزایش می یابد .

 آبیاری بارانی

سیستم آبیاری بارانی روشی است که در آن آب تحت تاثیر فشار ایجاد شده بوسیله موتور پمپ ، وارد لوله های مسیر شده و از طریق آب پاش ها به اطراف پخش می ش

 دستورالعمل فنی زراعت کلزا –

سازه گلخانه

طي سالهاي اخير شاهد روند رشد روز افزودن احداث واحدهاي گلخانه اي در سراسر كشور هستيم . در واقع گلخانه به مثابه يك تكنولوژي جديد به شدت مورد پذيرش كشاورزان قرار گرفته است . توليد در خارج از فصل ، امكان كنترل عوامل محيطي ، امكان كشت هر محصول در هر منطقه آب و هوايي ، كنترل آفات و بيماريها ، مصرف كمتر آب ،‌راندمان بالاي توليد ،‌دوام محصول پس از برداشت ، قيمت بالاتر محصول براي فروش در خارج از فصل كشت محيط آزاد و مواردي از اين دست مزاياي اين روش كشت هستند . و كشت گلخانه اي به دليل همين مزايا امروزه به عنوان يكي از مهمترين و پيشرفته ترين شاخه هاي علوم كشاورزي نمود پيدا كرده است . در حال حاضر بيش از 1500 هكتار گلخانه براي توليد محصولات مختلف در كشور احداث شده است و هر سال بر اين مقدار افزوده ميشود . عمده ترين محصول توليدي گلخانهاي ايران خيار گلخانه اي است كه بازار خوبي هم براي صادرات دارد و به دنبال آن صيفي جات ديگر نظير گوجه فرنگي ، طالبي ،‌توت فرنگي ، فلفل دلمه اي ، لوب

مقدمه

ساختمانهای مرغداری بایستی به طریقی ساخته شوند که در زمستان گرم ودر تابستان خنک باشد . رعایت اصول صحیح ساختمان وعایق بندی سقف ودیوارها ووجود دستگاههای تهویه مناسب از تراکم رطوبت جلوگیری می کند و مانع مرطوب شدن بستر شده به ترتیب از شیوع بیماریهای انگلی ازجمله کوکسیدوز جلوگیری به عمل  می آورد .

در رابطه با ساختمان مرغداری توجه به پنج فاکتور مهم است :

1 - دائمی یا موقتی بودن لانه

2 - اندازه ساختمان

الف:انفرادی

ب:ردیفی

پ:چند ردیفی

3 - ساختمان از نظر پرورش

4 - شکل از نظر پرورش

5 - مصالح ساختمانی

ساختمان مرغداری را نباید برای استفاده طولانی در نظر گرفت بلکه باید طوری ساخت که حداکثر پس از  10 تا 15 سال بتوان تغییراتی همراه با پیشرفتهای روزمره درامورساختمانی درآن به عمل آورد . در هلند عقیده بر این است لانه را برای مدتی حدود 10 سال ساخت تا پس از این مدت بدون این که خسارت زیادی

بر مرغداری وارد آید بتوان آن خراب کرد وبا مصا لح باقیمانده لانه جدیدی طبق اصول وقواعد روز بنا نمود

لیست سموم رایج در ایران و مقدار مصرف آنها

قدار مصرف سموم زیر کلی می باشد بنابراین دوز مصرفی صحیح را با توجه به برچسب و نظر کارشناس استفاده نمایید

نام عمومی قارچ کش         

نام تجاری قارچ کش         

فرمولاسیون        

مقدار مصرف     

موارد توصیه

ادیفنفوس

هینوزان 

EC 50%

یمازامتابنزمتیل(Imazamethabenz methyl) 

علفکشی دو منظوره از گروه ایمیدازول، انتخابی، سیستمیک و بازدارنده رشد مریستم انتهایی است. این علفکش به صورت پس رویشی، بیشتر برای کنترل کنگر وحشی استفاده می شود. ایمازامتابنزمتیل با نام تجاری آسِرت(Assert) و با فرمولاسیون SC25% به بازار عرضه می شود.


کاربرد
موارد مصرف:

کنترل علفهای پهن برگ وکشیده برگ گندم

مقدار مصرف:

2.5 – 2 لیتر پس رویشی، در مراحل اولیه رشد

کلیه علف های هرز مزارع ایران

مهدی بنی حسن

علفهای هرز خانواده تاج خروس دارای مقدار زیادی نیترات یا اکسالات هستند که ممکن است باعث مرگ دام شوند.

تاج خروس در مزارع توتون،باغهای چای، سبزی ،صیفی وزمینهای بایر می روید.

روشهای کنترل: 

علاوه بر روش مکانیکی(وجین)می توان از روشهای شیمیایی استفاده کرد.

درمزارع لوبیا از سم تری فلورالین((ec48%به نسبت1تا2لیتر در هکتاربه صورت مخلوط با خاک قبل از کشت لوبیا،در مناطق پنبه کاری از اتال فلورالین((ec33.3%به نسبت 3تا 3.5لیتر در هکتارقبل از کاشت و مخلوط با خاک به عمق 10 سانتیمتر و در یک نوبت سم پاشی میشود

در مزارع آفتابگردان از تریفلورالین((ec48%2تا 2.5لیتر در هکتار و همچنین از اتال فلورالین((ec33.3%3تا3.5لیتر در هکتار قبل از کاشت و به صورت مخلوط با خاک استفاده می شود

 ادوات و لوازم کار :

برای گلکاری و سبزیکاری در خانه ، با توجه به وسعت عملیات ، به تمام و یا تعدادی از لوازم و ادوات مشروحه زیر نیاز می باشد :

1 – بیل و کج بیل .

2 – کُلَنگ.

3 – شِنکِش.

4 – فُرقان چرخ دار .

5 – سَرَند .

6 – ماله چوبی .

7 – وجین کُنِ دستی .

8 – بیلچه.

9 – ماله خط انداز .

10 – میخ نشاء کُن .

11 – ریسمان .

 سم پاش ها سم پاشي باغستان به كمك يك سم پاش بادبزني
دليل سم پاشي باغستان ها مبارزه با آفت ها و حشراتي است كه بر روي كيفيت و كميت و بازده محصول توليدي تاثيرگذار است. البته سم پاشي تنها در صورتي موفقيت آميز خواهد بود كه مقدار سم مورد نظر و زمان مورد استفاده از سم و سم پاش ها مناسب باشد.
جهت استفاده از سم پاش ها مي بايد اطلاعات كافي در مورد نوع ساخت دستگاه مورد استفاده ونحوه ي استفاده و شرايط مناسب محيطي جهت بهره گيري از سم پاش مورد نظر قرار گيرد.
اجزا تشكيل دهنده ي يك سم پاش بادبزني
قسمت هاي اصلي يك سم پاش بادبزني همانطور كه در شكل زير قابل مشاهده است عبارتند از:
1- مخزن: همانند مخزن تمامي سم پاش هاي موجود، مخزن سم پاش هاي بادبزني نيز در برابر زنگ زدگي مقاوم است و طوري طراحي شده اند كه پر كردن، خالي كردن و خشك كردن آن براحتي صورت مي پذيرد. همزن ها بايد به تعداد كافي در داخل مخزن موجود باشند تا ذرات آفت كش به صورت مناسب و يكنواخت در 

 آبیاری قطره ای

 مقدمه

آبیاری قطره ای یکی از روشهای پیشرفته آبیاری تحت فشار می باشد که در آن آب بوسیله ی فشاری که توسط پمپ و یا اختلاف ارتفاع به وجود می آید وارد مجموعه یا سیستم لوله کشی شده و توسط قطره چکانها به صورت قطره در پای بوته ها یا درختان میوه نفوذ و با مصرف حداقل آب ، نیاز آبی گیاه را تامین می کند که راندمان آبیاری در این روش نزدیک 90% می باشد .

 اجزای سیستم آبیاری قطره ای

سیستم آبیاری قطره ای از سه بخش عمده تشکیل شده است :

الف : دستگاه تنظیم مرکزی ( کنترل مرکزی سیستم )

ب : شبکه ی توزیع و آبرسانی ( لوله های انتقال آب )

ج : قطره چکانها

الف : ( دستگاه تنظیم مرکزی ) :

 این بخش معمولا در ابتدای هر سیستم و نزدیک منبع آب تعبیه می گردد که شامل قسمتهای زیر می باشد : پمپ ، فیلتر یا صافی ، سیکلون ، شیر تنظیم فشار ، مخزن کود و مواد شیمیایی ، کنتور آب ، دستگاه تنظیم کننده ، فشار سنج ها . کارهایی که در این بخش انجام می شود عبارتند از : تحت فشار قرار دادن آب ، تصفیه آب ، تعیین مدت زمان آبیاری ، اضافه نمودن کود و مواد شیمیایی لازم به آب .