دانلود رایگان طرح توجیهی

سرمازدگي در درختان ميوه و  روشهاي جلوگيري از آن

مقدمه

اكثر درختان ميوه منطقه معتدله در معرض يخبندان زمستان يا سرما زدگي بهاره قرار مي گيرند كه اين امر موجب خسارتهاي شديد اقتصادي مي گردد. حتي آن دسته از مناطق توليد ميوه كه در موقعيتهاي جغرافيايي خاص احداث مي شوند كه خسارت وارده ناشي از سرما در آنها به حداقل كاهش داده شده نيز بعضا با اين حوادث مواجه   مي گردند. باغداران كاملا از نتايج زيانبار عدم محافظت درختان در برابر سرماي زمستان مطلع هستند. لذا اعتقاد به مقاومت در برابر سرما به عنوان يك پديده و ابزار كمكي براي جلوگيري از بروز خسارت ناشي از سرما از نظر باغداران از اهميت اساسي برخوردار است. گياهان درحال رشد غير مقاوم بوده و قادر به مقاوم شدن نيستند. لذا ركود در طول ماههاي سرد زمستان براي بقائ گياهان و درختان ميوه ضروري مي باشد. درختان ميوه در زيستگاهاي طبيعي خود به ندرت توسط سرما صدمه مي بينند زيرا در آنها مكانيسم سازگاري در آنها توسعه يافته است كه به آنها اجازه مي دهد در طول شرايط آب و هوايي شديد زمستان به حالت ركود بروند.

يخ زدگي  زمستانه

عامل پراكندگي گونه هاي مختلف درختان ميوه در روي كره زمين مقاومت يا حساسيت درختان به سرماي زمستانه مي¬باشد. در مناطق سرد از ارقام مقاوم به سرما و از پايه هاي مقاوم به سرما استفاده مي شود. در اثر سرماي بيش از حد  زمستان، گونه هاي پوست نازك شكاف خورده و در اثر يخبندان شاخه ها سياه مي شوند. در گياهان چوبي مقاوم، در اثر يك سري تغييراتي كه حاصل مي شود در اواخر تابستان و پاييز موجب مقاوم شدن آنها در برابر سرما مي گردد. در طي مقاوم شدن درختان تغيرات زيادي در درختان صورت مي پذيرد. اولين مرحله مقاوم شدن توسط روزهاي كوتاه شروع مي شود كه منجر به توقف رشد مي شود. دومين مرحله مقاوم شدن مستلزم دماي پايين        مي باشد كه مواد محرك مقاومت ساخته مي شود. تدابير زراعي در مقاومت كونه هاي درختان ميوه تاثير بسزايي دارد. ازجمله تجمع كربوهيدراتها كافي در درختان ميوه و اندامهاي آن موجب افزايش مقاومت در برابر سرما              مي گردد. آبياري بي رويه، دادن كود ازته بيش از حد، محصول زياد ، ريزش زود هنگام برگها، توليد محصول بيشتر، هرس زود هنگام موجب كاهش مقاومت درختان ميوه مي شود. پايه هاي درختان ميوه نيز در ميزان مقاومت آنها به سرماي زمستانه متفاوت مي باشد. براي مثال پايه هاي سيب مالينگ 19 و 2، پايه مالينگ مرتون 104 و 111 مقاوم به سرما هستند. در گلابي هنگامي كه روي پايه بذري پيوند شده و از ميان پايه اولدهام استفاده مي شود، مقاومت در برابر سرما فزايش مي يابد. پايه محلب كه براي گيلاس به كار برده مي شود مقاوم به سرما مي باشد. پايه نارنج سه برگ مقاوم به سرما بوده و براي مركبات به كار برده مي شوند. پايه آلوي ماريانا نيز مقاوم به سرما بوده و براي آلو و هلو مورد استفاده قرار مي گيرد.

سرما زدگي بهاره

سرماي ديررس بهاره موجب آسيب ديدن جوانه هاي تازه بيدار شده درختان ميوه مي شوند و در صورت ديررس بودن بيشتر اين نوع سرماها، حتي به ميوهاي تازه تشكيل شده نيز خسارت وارد مي كند. جوانه هاي بارور در حال ركود به سرماي زمستانه مقاوم هستند اما مقاومت آنها هنگام بيدار شدن جوانه ها كاهش مي يابد. به طور كلي جوانه هاي گل در دماي 2- و 3- درجه سانتيگراد از بين مي روند. ميوهاي تازه تشكيل شده نسبت به گلها حساس تر هستند و در منفي 0.5- درجه سانتيگراد آسيب مي بينند. در اوايل بهار جبهه هاي سرد هوا در منطقه پرورش درختان ميوه و در شبهاي بدون ابر موجب خسارت ديدن جوانه درختان ميوه مي گردد. 

روشهاي جلوگيري از سرماي زدگي بهاره 

روشهاي مختلفي براي جلوگيري از سرماي ديررس بهاره وجود دارد كه مي تواند جوانه هاي گل و ميوهاي تازه تشكيل شده درختان ميوه را از سرما زدگي محافظت كند.

1- انتخاب ارقام دير گل

در مناطقي كه احتمال خطر سر مايه دير رس بهاره است با توجه به تاريخ گلدهي ارقام مختلف يك گونه درختي مي توان از ارقام دير گل استفاده كرد اين ارقام با توجه به دير بازكردن گل كمتر با سرما هاي دير رس بهاره مواجه مي شوند اخيرا در برخي مناطق از بادام هاي دير گل استفاده به عمل مي¬آيد.

2- استفاده از تركيبات شيميايي

استفاده از اتفن درختان ميوه هسته دار در پاييز موجب دير باز شدن جوانه ها به مدت 12-4 .روز در بهار مي شود. استفاده از هورمون نفتالين استيك اسيد در بهار موجب تا خير 2-1 هفته در زمان گلدهي درختان مي گردد 

3- موقعيت و محل باغ

در مناطق شيب دار و كنار تپه هاي ماهور در صورت احتمال وجود سرما هاي دير رس بهاره محل باغ را در شيب هاي شمالي انتخاب مي كنند تا در اوايل بهار دير تر گر م شده و موجب تاخير در بيدار شدن جوانه ها گردد. ايجاد باغ ميوه در كنار جنگل ها، رود خانه ها، بركه ها و كنار سواحل كه داراي هواي مرطوب و نقطه شبنم بالا هستند آسيب هاي سرماي بهاره را كاهش مي دهد.

4- پاشيدن آب بر روي درختان

پاشيدن آب بر روي شاخه هاي  درختان ميوه در دماي صفر درجه سانتيگراد موجب تشكيل يخ مي شود. به ازاي هر ليتر آب كه يخ مي شود 80 كيلو كالري گرما آزاد مي شود.گرماي آزاد شده موجب گرم شدن اجسامي كه در تماس با آب هستند مي¬شود در ضمن تشكيل يك لايه نسبتا عايق يخ در اطراف جوانه موجب مي¬شود تا دماي جوانه از صفر درجه سانتيگراد پايين نيايد براي اين منظور مي¬توان از سيستم آبياري باراني استفاده كرد و يا توسط محلول پاش¬ها روي درختان ميوه آب پاشيد. پاشيدن آب بايد در دماي صفر درجه سانتي¬گراد انجام گيرد.

5- تدابير زراعي

نوع سطح خاك در محافظت دماي هوا تاثير دارد و اختلاف دماي حدود 1/7 درجه سانتي گراد ايجاد ميكند. براي محافظت در برابر سرما و يخبندان هاي ناشي از تشعشع، خاك بايد مرطوب و عاري از علف هاي هرز و شخم نخورده باشد.  زيرا زمين شخم خورده داراي هواي بيشتر بوده و گرماي ويژه كمتري دارد از اين رو خاك شخم خورده سريع تر سرد مي¬شود اما خاك هاي مرطوب ديرگرم شده و دير تر دماي خود را از دست ميدهند علفهاي سطح خاك نيز نوعي هدايت كننده گرما ارخاك به هوا مي باشند تدابير زارعي ذكر شده يخ زده گي را در لايه 15سانتي متر سطح خاك به تاخير مي اندازد و بويژه براي جلو گيري از سرما زدگي گياهاني همچون توت فرنگي و انگور موثر واقع مي گردد.

6-گرم كردن باغ توسط بخاري هاي باغي

كار گذاشتن بخاري يا پلارهاي باغي در قسمت هاي مختلف باغ و سوزاندن موادي همچون چوب نفت يا گازوييل موجب گرم شدن باغ مي گردد. اين روش در مناطق سردسيري ممكن است تاثير زيادي نداشته باشد اما در مناطق نيمه گرمسيري مثلا در باغات مركبات، انار، انجير زيتون و غيره مي¬تواند موثر واقع شود.

7- ايجاد دود براي كاهش تشعشع

در شب هاي كه احتمال بروز سرما مي باشد با سوزاندن كاه وكلش و مواد ديگر موجب ايجاد دود در هواي باز گرديد ذرات معلق در هوا هر چقدر بيشتر باشد انعكاس حرارت به سقف آسمان تقليل مي يابد زيرا تشعشع حرارت كه با طول موج هاي بلند به طرف آسمان منعكس مي شود توسط ذرات هوا جذب شده و دماي باغ را حفظ مي كنند

8- ايجاد بادشكن در اطراف باغ

كشت درختان باد شكن همچون چنار زبان گنجشك، افرا و غيره در جهت شمالي كه باد هاي سرد مي¬زود موجب محافظت درختان ميوه از سرما مي شود.

کپی برداری تنها با ذکر منبع

www.mahdibh.rozblog.com